Mình đã học tiếng Anh (đọc, nghe, nói và viết) như thế nào

Ở bài viết trước, mình đã viết về cách học về từ vựng, phát âm và ngữ pháp khi học tiếng Anh. Nếu bạn chưa đọc bài viết này, bạn nên đọc bài viết đó trước để đảm bảo sự liền mạch.

Trong bài viết này mình sẽ trình bày chi tiết về cách mình học cho các kỹ năng đọc, nghe, nói và viết.

ĐỌC

• Mục tiêu của kỹ năng đọc là để nắm thông tin và tăng vốn từ vựng, KHÔNG để dịch. Do đó, bạn nên cố gắng đọc để hiểu ngay trong tiếng Anh, KHÔNG dịch các bài báo sang tiếng Việt. Việc dịch rất mất thời gian và không hiệu quả. Khi chưa quen thì sẽ khá khó, nhưng rèn dần và tưởng tượng câu văn trong tiếng Anh thì một thời gian sau sẽ cải thiện tốc độ đọc và giúp bạn hứng thú với kỹ năng này.
• Đọc tin tức ở các trang CNN, BBC, VOA và các báo tiếng Anh của Việt Nam như TuoiTreNews, DTiNews (của Dân Trí), VietNamNet Bridge… Lúc đầu, khi vốn từ vựng còn ít, chỉ đọc tiêu đề và phần tóm tắt (thường chữ đen đậm hoặc ở bên cạnh bài viết như ở CNN). Khi khá hơn, chọn những bài ngắn và cố gắng đọc hết, sau đó là đọc cả bài cho cả những bài dài.
• Khi kỹ năng tốt lên hẳn, tức là đọc và hiểu được khoảng 70% nội dung các bài ở CNN hay BBC (không sử dụng từ điển), bạn nên chuyển sang dạng bài khó hơn là bình luận, nghị luận… Đây là những bài ở mục Opinion, Op-ed, Columnists. Lúc này, báo được khuyên đọc là The New York Times, tờ báo nổi tiếng về lối viết học thuật, nhiều từ lạ, khó đọc kinh khủng.
• Đăng ký các bản tin hàng tuần của thầy Nghiêm, bằng cách gửi email tiêu đề “Subscibe” tới [email protected] . Các bản tin này không chỉ giúp rèn luyện tiếng Anh mà còn giúp cung cấp thêm thông tin về Việt Nam, các từ ngữ đặc thù của Việt Nam mà nước ngoài sử dụng: kiểu như “Bộ Chính trị” thì họ không dùng “Ministry of Politics”, mà dùng “Politburo”. Lý do thì search và tìm hiểu trên Wikipedia nhé.
• Như mình học, mình tranh thủ mọi lúc, mọi nơi để đọc các báo tiếng Anh, và chia làm 2 kiểu đọc: đọc lướt và đọc kỹ. Đọc lướt là đọc để lấy thông tin, ít sử dụng từ điển; dạng đọc này thường áp dụng khi kỹ năng đọc đã kha khá và ở nơi khó tra từ điển. Đọc kỹ là cách đọc mà từ nào, cụm từ nào hay ngữ pháp nào không hiểu thì tra hết và soát lại để hiểu.
• Khi đọc trên máy tính, bạn nên sử dụng chức năng Genie trên từ điển Oxford (cả Longman và Cambridge đều có nhưng tên khác). Với chức năng này, chỉ cần chỉ chuột vào từ không biết nghĩa và nhấn Ctrl (đây là cho Window, với máy Mac có thể hơi khác nhé), từ điển sẽ tự động tìm kiếm từ đó, tiết kiệm thời gian gõ lại.
• Khi tra từ hay cụm từ chưa rõ, bạn chỉ tập trung vào nghĩa của nó ở hoàn cảnh của câu văn hay bài viết, không lan man sang những nghĩa khác.

NGHE

• Khi mình bắt đầu học nghe, mình nghe VOA rồi viết lại. Lúc đầu, chọn những bài ngắn khoảng 4 – 5 phút trên VOA, bật lại từng câu để nghe đi nghe lại và cố gắng chép ra giấy. Thời gian đầu, công việc này nhàm chán và gần như mình không nghe được gì, một câu có 10 từ mà nghe được 2 – 3 từ, nhưng chịu khó thì sẽ khá lên rất nhanh.
• Ngoài ra, nghe theo English Study cũng rất tốt. Mình đã nghe hết ở trong đĩa này, từ cực dễ, tới trung bình và cuối cùng là khó. Điểm hay của phần mềm trong đĩa này là có công cụ để nghe lại từng câu và cho phép người nghe gõ lại để chấm theo % nghe đúng.
• Tải các video chương trình, phim tài liệu, phim dài tập hay phim điện ảnh… theo chủ đề bạn thích và nghe. Lúc đầu nên nghe phụ đề tiếng Anh, bạn có thể không hiểu được hết nhưng khi họ phát âm bạn theo dõi theo phụ đề cũng sẽ nắm được cách người ta nói, biết thêm được những cụm từ trong giao tiếp. Bây giờ có Youtube cũng là một nguồn có nhiều video, nhiều chương trình hay để theo dõi.
• Nghe các tin tức trên BBC, CNN… Các trang tin tức này có rất nhiều bản tin có kèm hình ảnh và âm thanh. Bạn có thể đọc các bài báo rồi nghe lại, hoặc ngược lại, nghe trước rồi đọc sau. Nghe những bản tin này tương tự như xem trên truyền hình cáp của các hãng này, nhưng sẽ không có các bài báo đi kèm.

NÓI

• Tham gia các CLB tiếng Anh hay các nhóm dẫn tour cho khách nước ngoài. Ví dụ ở Hà Nội, bạn có thể tham gia câu lạc bộ SEAMAP, Trung tâm Văn hóa Hoa Kỳ (thuộc Đại sứ quán Mỹ), EEC NEU (CLB tiếng Anh của trường ĐH Kinh tế Quốc dân) và một số CLB khác của các trung tâm tiếng Anh. Nhóm dẫn tour thì có nhóm Hanoikids rất nổi tiếng, mình có vài người bạn đã từng tham gia CLB này và khả năng nói tăng rất nhanh.
• Tự nói một mình trong gương, lẩm nhẩm bất kể thứ gì bạn đang suy nghĩ, tất nhiên là bằng tiếng Anh. Nghe có vẻ gàn dở, nhưng đây là kinh nghiệm của một người bạn của mình và của chính mình nữa. Không thử sao biết?
• Nếu có thể, bạn có thể lên khu hồ Hoàn Kiếm để tham gia nói chuyện với khách Tây, nhiều khi họ rất thích nếu được nói chuyện với người bản địa.
• Ngoài ra có thể bạn cũng có thể đi học ở trung tâm có môi trường tiếng Anh tốt. Tuy nhiên mình vẫn recommend là Headstart, một nơi mà mọi người đều bắt buộc phải nói tiếng Anh, ngay cả anh giữ xe hay các chị assistant.
• Tham gia các chương trình, tổ chức tình nguyện có người nước ngoài. Người nước ngoài sang Việt Nam mình tình nguyện khá nhiều, nếu chịu khó theo dõi thì sẽ có cơ hội cho bạn tham gia, tất nhiên là khả năng nói của bạn phải tương đối một chút. Mình cũng có may mắn là được tham gia tổ chức Project Abroads và đi phiên dịch cho mấy bạn tình nguyện nước ngoài, và khẳng định là phương pháp này cực kỳ hiệu quả.

VIẾT

• Đầu tiên, ngâm cứu kỹ cuốn sách Writing Acacdemic English. Đây là cuốn sách cực kỳ hay để năm chắc cách viết essay, các vấn đề về ngữ pháp cần lưu ý khi viết. Bạn sẽ thấy cuốn sách này kỹ hơn rất nhiều so với các cuốn sách khác dạy viết essay trong các kỳ thi dạng như TOEFL hay IELTS.
• Tìm trên mạng sẽ có một list khoảng 200 topic và các bài viết mẫu để bạn luyện tập. Trước tiên, bạn hãy tự viết và đưa lên các diễn đàn trong và ngoài nước để nhờ người chữa như: http://www.tienganh.com.vn hay http://www.english-test.net/forum/. Lưu ý, sau khi có góp ý của người chữa, bạn phải tự rà soát lại, không phải cái gì cũng nghe và các phần chữa chủ yếu là ngữ pháp, sẽ rất ít người chữa lỗi về ideas và diễn đạt cho bạn.
• Tham gia học ở các lớp có thầy cô dạy viết giỏi để chữa lỗi và chữa ideas. Nếu các bạn học Toefl, mình nghĩ các bạn nên tham gia lớp học Toefl của thầy Nghiêm để có thể gửi bài và nhận lài bài chữa (không chỉ chữa lỗi ngữ pháp, thầy còn chữa lỗi ideas, cách diễn đạt…); ngoài ra học thầy Nghiêm để có thêm những kiến thức nền tảng (background) rất là tốt.
• Tự mình tìm các chủ đề, chính là các chủ đề trên mạng mà báo chí, thời sự… hay đưa tin trong thời gian gần đây. Sau khi tìm hiểu thì bạn tóm tắt lại, hoặc viết theo ý hiểu của mình. Ở đây bạn cần là “sự viết”, không cần phải “lý luận chính xác 100%”. Ở đây, mình recommend các bạn theo dõi mục Room for Debate của báo New York Times: mỗi ngày ở mục này sẽ có một topic gây tranh luận được đưa ra, những người tham gia sẽ đưa ra ý kiến của mình rằng phản biện hay đồng ý.

LỜI MUỐN NÓI

Khi mình viết ra đây những dòng này, thì sau quá trình học tập ở đại học và khoảng 2 năm làm việc, mình thấy sự may mắn nhất của mình là dành cực kỳ nhiều thời gian để học tiếng Anh trong quãng thời gian sinh viên.

Bạn hãy nhớ rằng, một khi đi làm, phải lo cho cơm áo gạo tiền, phải lo cho công việc, thậm chí là vợ/chồng con… bạn sẽ không có đủ kiên nhẫn và thời gian để đầu tư vào học tiếng Anh. Nên hãy tận dụng tối đa thời gian còn là sinh viên để học tiếng Anh.

Ngoài ra khi bạn nắm trong tay tiếng Anh, tức là bạn có cơ hội được tiếp cận chân trời kiến thức vô tận, những thông tin cập nhật nhất (cả trong học tập, công việc và thời sự) và sự giao lưu với nước ngoài (hay to tát hơn là tham gia vào quá trình toàn cầu hóa). Tất cả những điều này đồng nghĩa với việc bạn sẽ có quyền theo đuổi công việc mà mình yêu thích, bạn sẽ KHÔNG bao giờ PHẢI LÀM VIỆC, mà ĐƯỢC LÀM VIỆC.

Chúc các bạn thành công và sẽ ĐƯỢC LÀM VIỆC!